TI PINTAS ITI NAIN-GIMONGAN A PANAGROSARIO

Oktubre manen! Bulan daytoy a no sadino ket adu dagiti agrambak wenno ag-fiesta. Tiempo daytoy a kalaka ti serbesa iti entero a lubong, isu’t gapuna nga adda maawagan nga October Beer Fest.

Kalaksidan iti daytoy, agrambaktayo a Katoliko babaen iti panagtitipontayo a kas pamilya ken gimong tapno ag-Santo Rosario. Mailagip ngamin ni Nuestra Seńora del Santo Rosario a ti aldawna ket Oktubre 7. Daytoy a petsa idi 1571 ket nagballigi dagiti Katoliko iti pannakigubatda kadagiti Turko (Turkish) a Muslim idiay taaw ti Lepanto, iti laud ti pagilian a Greece. Daydi Santo Papa Pio V ti nangbilin kadagiti Katoliko a soldado nga aglualoda iti Santo Rodario tapno magun-odda ti balligi babaen ti pannulong ni Apo Santa Maria. Ditoy a nagsaknap ti nasao a debosyon iti Simbaan Katoliko.

No agtitipontayo nga agkararag iti Rosario, adu ti praktikal ken naespirituan a gun-guna ti ipaayna. Napintas a pagpanunotantayo dagiti balikas ni Hesus a mismo iti Mateo 18:20: “No adda dua wenno tallo nga agtitipon iti naganko, addaakto kadakuada iti sidongda.”

Ni St. Louis Marie de Montfort insuratna iti librona a napauloan The Secrets of the Rosary dagiti sumaganad a gun-guna nga ipaay ti panag-Santo Rosario a kas grupo wenno gunglo wenno gimong:

1. Gagangay a ti panunot ken nakemtayo ket naal-alibtak no agkararagatayo a kas grupo wenno gimong ngem no agkararagka a siksika.

2. No agkararagtayo nga adutayo, ti kararag iti tunggal maysa ket agpaay iti amin. Agbalin a dakkel ti kararagtayo no adutayo. No ti maysa iti grupo ket saan a napasnek ti kararagna, ti kararag dagiti napaspasnek ti mangsupusop iti pagkurangan ti maysa a kabsat. Babaen iti daytoy, dagiti napigsa ket ital-oda dagiti nakapsut ket dagiti napasnek ti kararagna, maallukoyda dagiti saan a napasnek.

3. No siksika ti agkararag iti Rosario, awatem dagiti gunguna (merito) nga ipaay dayta a panag-Rosariom. Ngem no makipagkararagka kadagiti sabali a kakabsat, awatem amin dagiti gunguna nga ipaay ti tunggal kararag dagiti adda iti grunglo. Daytoy ti prinsipio ti kararag a sapasap (public prayer).

4. Daydi Santo Papa Urbano VIII impaulogna idi 1626 nga adda 100  nga aldaw a kanayon nga indulhensia no makararag ti Santo Rosario a kas grupo wenno gunglo. Naisurat daytoy iti suratna nga Ad Perpetuam Rei Memoriam.

5. Ti panaglualo a sapasap wenno ti agtitipon a kararag dagiti adu a tattao ket nabilbileg nga amang ngem iti kararag a pribado ti maysa a tao tapno pabaawentayo ti pungtot ti Dios ken agdawattayo ti kaasina. Ti Santa Ina a Simbaan, babaen ti panangiturong iti Espiritu Santo, ket iyunay-unayna ti panagkararag a sapasap no dumteng ti didigra ken panagsagaba ti kaadduan.

6. No aglualo dagiti mamati iti lima a dekada (lima a  misteryo) ti Santo Rosario a kadduada dagiti dadduma a tao, publiko man wenno pribado, mabalin a maawatda ti indulhensia iti sangapulo a tawen iti tunggal aldaw. Adda met plenary indulgence a magun-od iti maudi a Domingo ti bulan ti Oktubre ngem kakuyogna daytoy ti panagkonfesar, panagkomunion ken isusuknal iti simbaan.

Kamaudiananna, dagitoy dagiti balikas a mismo ni St. Louis Marie de Montfort: "When people say the Rosary together, it is far more formidable to the devil, than one said privately, because in this public prayer, it is an army that is attacking. It is very easy to break a  single stick, but if you join it to others to make a bundle, it cannot be broken. In union, there is strength."

(GIBUSNA) (*)

SANTO ROSARIO: Kararag a Nagtaud iti Biblia

Iti bulan ti Oktubre, agtitipontayo manen a kas gimong tapno agkararagtayo ti Santo Rosario. Aramidentayo daytoy kadagiti pagtaengantayo. Iti daytoy nga isyu, ammoentayo ti kinapateg ti Santo Rosario - ti tradisyonal a kararag ti Katoliko a Simbaan. Kadagitoy a kanito,   saantayo a maliklikan ngamin dagiti adu a pannakauyaw manipud kadagiti saan a Katoliko ken kadagiti saanna a kayat ti makipaglualo a padatayo met laeng a Katoliko.

Nagtaud iti Biblia ti Santo Rosario. No kararagentayo daytoy, ul-ulitentayo laeng dagiti balikas iti Biblia.

Ammotayo a ti kararag nga Amami a paset ti Rosario ket naggapu iti Biblia (Mateo 6:9-13).

Ti kararag a Gloria ket maysa a Nakristyanoan a panagdayaw a kas naiparang iti Paltiing 4:8.

Masansan a maulit ti Ave Maria a naggapu iti kablaaw ni Arkanghel Gabriel ken Maria idi kinunana iti Lucas 1:28: “… Agragsakka ta agtaeng ti Apo kenka ket naindaklan ti bendisyonna.” Mainayon ditoy ti kablaaw ni Elizabeth a naisurat met iti Biblia (Lucas 1:42): “Sika ti kagasatan kadagiti amin a babbai...Nagasat ti ubing nga ipasngaymonto.” Ti katuloyna nga “Santa Maria, nga Ina ti Dios” ket naadaw met laeng iti kablaaw ni Elizabeth iti Lucas 1:43.

Iti daytoy a kararag a nagtaud iti Biblia, inayontayo met dagiti un-unnoytayo ket iti Nakristyanoan a panagpakumbaba, annugotentayo ti kinamanagbasoltayo no kunatayo, “ikakaasinakami a managbasol…”

TI KARARAG A MAULIT-ULIT

Mateo 6:7 - “No agkararagkayo, diyo ulit-uliten dagiti awan serserbina a sasao, kas kadagiti pagano a mangipagarup a maipangagda gapu kadagiti atiddog a kararagda.”

No kitaen daytoy a paset ti Nasantoan a Surat, adu dagiti mangipagarup a ti Rosario ket kararag a maulit-ulit laeng. Ngem uray ti simple a tao nga agbasa ti Biblia, adu ti masarakanna a maulit-ulit a balikas. Ti Biblia ket agusar kadagiti maulit-ulit a balikas tapno ipangrunana ti maysa a banag. Iti Isaias 6:3 naisurat iti “Santo, Santo, Santo! Nasantoan ti Apo a Mannakabalin-amin…” kas impukpukkaw dagiti Serafines. Dagiti met Salmo ti napintas nga ehemplo ti maulit-ulit a kararag. Iti Salmo 150, maminsangapulo ket dua a daras a maulit ti maysa a salmo.

Isuro kadi ni Hesus a no ti maysa a tao ket agkararag iti Dios, saanna a mabalin nga ulit-uliten daytoy?  Daytoy kadi ti kayatna a sawen iti Mateo 6:7? Saan met ngata! Uray ni Hesus ken dagiti adalanna, masansan ti panangulitda iti kararagda.

Ni Pablo kunana iti 2 Corinto 12:8, “Namitlo a nagdawatak iti Apo nga ikkatenna kaniak daytoy.” Ti kararag ni Pablo ket saan a napnek iti naminsan laeng.

Ni Hesus iti Mateo 26:42-44 naiparang a kas sumaganad: Immadayo manen ni Hesus tapno mapan agkararag. “Ama,” kinunana, “no masapul nga inumek daytoy a kopa ti panagsagaba, maaramid koma ti pagayatam.” Nagsubli manen kadagiti adalan ket nadanonna ida a matmaturog, ta makaturturogda la unay. Pinanawan manen ni Hesus ida sa napan nagkararag iti maikatlo a daras.

Maiparang met ni Cornelio iti Aramid 10:2 a kastoy:  Relihioso ken managdaydayaw iti Dios, kasta met ti familiana. Adun ti intulongna kadagiti napanglaw a Hudio ken kanayon nga agkararag iti Dios.

Ti ibagbaga ni Hesus iti panangtubngarna iti awan serserbina a sasao iti panagkararag iti Mateo 6:7 ket ti awan anagna a panagkararag wenno saan a naimpusoan. Saan ngarud a dakes no ulit-uliten ti kararag no la ketdi naimpusoan daytoy. No agkararagtayo nga agtaud iti pusotayo (Roma 2:29; 1 Samuel 16:7) ket kayattayo ti mapalinteg (Santiago 5:16), daytoy ti napateg nga aramiden.

Alwadantayo ngarud ti panag-Santo Rosariotayo tapno saan nga agbanag nga awan serserbina. Ipapusotayo koma. (GIBUSNA) (*)